Actinobacillus pleuropneumoniae (APP) of eenzijdige longontsteking

Eenzijdige longontsteking bij varkens spreidt voornamelijk door direct neus-neus contact. Aanzienlijke economische verliezen zijn het gevolg van verhoogde sterfte, groeivertraging en een verhoogd gebruik van antibiotica.

Over Actinobacillus pleuropneumoniae

• Etiologie
• Klinische symptomen
• Post Mortem Laesies
• Behandeling en Preventie

Etiologie
APP is een facultatief anaëroob gram-negatief staafjesvormige bacterie. Het behoort tot de familie van de Pasteurellaceae met de genussen Haemophilus, Actinobacillus en Pasteurella

Serotypes
Er zijn 15 serotypes beschreven. Serotypering gebeurt op basis van capsulaire polysacchariden (CP's) en lipopolysacchariden (LP's). Sommige serotypes vertonen structurele gelijkenissen tussen de LP ketens. Dit verklaart de kruisreactie tussen bepaalde serotypes. Elk geografisch gebied of land heeft eigen dominante serotype(s). Zie tabel 1

Het voorkomen van dominante serotype(s) kan veranderen in de tijd.

De virulentiefactoren
Vaak zijn er verschillen in virulentie tussen serotypes of zelfs binnen het serotype. In het algemeen wordt aanvaard dat serotypes 1, 5, 9, 10 en 11 meer virulent zijn dan andere types.

bovenkant pagina

Klinische symptomen
Klinische symptomen kunnen variëren afhankelijk van:

• De immuniteitsstatus van de dieren
• De mate waarin de varkens worden blootgesteld aan APP
• De virulentie van het betrokken serotype

Het verloop van de ziekte kan peracuut, acuut of chronisch zijn.

Acute vorm:

• Het plots verschijnen van ernstig zieke dieren in één of meerdere hokken
• Hoge koorts (41,5°C)
• Specifieke respiratoire symptomen: zware ademhaling door de mond, zithouding, bloederig schuim uit mond en neusgaten
• Blauwverkleuring van de huid
• Plotse sterfte

Varkens met peracute symptomen van APP.

Chronische vorm:
De chronische vorm ontwikkelt zich na het verdwijnen van acute symptomen.

• Hoesten
• Verlies van eetlust
• Groeivertraging

In chronisch geïnfecteerde populaties zijn de dieren vaak subklinisch ziek.

bovenkant pagina

Post mortem laesies
(Per)acute stadium

• Post mortem wordt een duidelijk afgelijnde, ernstige unilaterale of bilaterale necrotiserende haemorrhagische pneumonie vastgesteld.
• Bronchen en trachea zijn gevuld met een schuimig, bloederig en slijmerig ontstekingsvocht.
• Fibrineuse pleuritis is zichtbaar en de borstholte bevat vaak bloederig vocht.

Voorbeelden van chronische gevallen

• Knobbels van verschillende grootte komen hoofdzakelijk voor in de diafragmatische lobben. Deze knobbels worden omgeven door een kapsel van dik bindweefsel.
• Op sommige delen van de long is adhesieve pleuritis duidelijk te zien. In vele gevallen herstellen deze longlaesies en blijft er slechts een klein litteken over. Een hoge graad van chronische pleuritis bij de slacht kan gecorreleerd worden met een hoge graad van pleuropneumonie.

Longabces veroorzaakt door chronische APP

bovenkant pagina

Behandeling en preventie

Behandeling
Het toedienen van parenterale antibiotica in een vroeg stadium van de ziekte kan de sterfte beperken.

Effectieve antimicrobiële preparaten zijn penicillines, cephalosporines en oxytetracyclines.

Preventie

1. Bedrijven vrij van APP zouden enkel varkens mogen toevoegen uit een populatie met dezelfde status. Quarantaine is een must.
2. Op basis van post mortem bevindingen, serologie en kliniek kan een risicoperiode worden bepaald en kan strategische medicatie in overweging genomen worden.
3. Algemene management principes voor de controle van respiratoire aandoeningen moeten steeds worden toegepast.
4. Het gebruik van een multivalent geïnactiveerd vaccin kan een oplossing zijn om tegen verschillende serotypes bescherming op te wekken. Zie Vaccins.

bovenkant pagina

Fibrineuse aanhechtingen in de borstholte bij een chronische APP infectie