Porcien Circo Virus Disease (PCVD) - Porcien Circovirus type 2 (PCV2)

PCVD is een multifactorieel ziektecomplex, verantwoordelijk voor het zogenaamde “wasting syndroom” of “wegkwijnziekte”. Het gaat gepaard met sterfte bij biggen vanaf 6 weken leeftijd. De kliniek werd voor het eerst beschreven in het westen van Canada in 1991. Het syndroom is ondertussen uitgegroeid tot een ernstig probleem en een grote zorg in de moderne varkenshouderij in Canada, de Verenigde Staten en Europa.  

Binnen het geassocieerd ziektesyndroom speelt het Porcien circovirus type 2 (PCV2) een hoofdrol naast managementfactoren en andere ziektekiemen.

Over PCVD

• Etiologie
• Klinische symptomen
• Diagnose
• Behandeling
• Controle

Etiologie
Porcien circovirus type 2 (PCV2) wordt geassocieerd met het wegkwijnsyndroom. Het virus is klein, resistent en bevat een ringvormig enkelstrengig DNA.
Twee serotypes werden geïsoleerd:

• Type 1 waarvan het aandeel in het ziektecomplex onbekend is.
• Type 2 kan worden teruggevonden in laesies en kan worden geïsoleerd in zuivere cultuur uit biggen die tekenen van wegkwijnen vertonen.

Er zijn meerdere verschillende stammen (biotypes en genotypes) beschreven.

Pasgeboren biggen die geen colostrum kunnen opnemen en met het PCV2 worden besmet, ontwikkelen typische wegkwijnletsels. In aanwezigheid van andere virussen zoals het Porcien parvovirus (PPV) of het porcien reproductief en respiratoir syndroom virus (PRRSV) hebben met PCV2 besmette biggen een grotere kans om typische letsels te ontwikkelen.

Uit bloedanalyses in Europa en Noord-Amerika is gebleken dat PCV2 wijdverspreid is in de varkenspopulatie maar dat tegelijk slechts een klein deel van de seropositieve varkensbedrijven een historiek hebben van klinische uitbraken. Het is niet bekend waarom sommige besmettingen klinisch verlopen en andere subklinisch.

Omgevingsfactoren zoals tocht, overbezetting, slechte luchtkwaliteit, menging van verschillende leeftijdscategorieën of andere stressfactoren verergeren de klinische symptomen.

bovenkant pagina

Klinische symptomen
Het PCV2-geassocieerd ziektecomplex is een ziekte die traag maar zeker voortschrijdt met een hoge sterftegraad bij besmette varkens. Vooral gespeende biggen zijn er gevoelig voor.

Kliniek wordt meestal gezien vanaf 6 tot 8 weken leeftijd:

• Gespeende biggen verliezen gewicht en vermageren geleidelijk
• Ruw haarkleed
• Bleek met soms geelzucht
• Plotse sterfte
• Vergrootte perifere lymfeknopen in de liesstreek zijn vaak zeer prominent zichtbaar
• Diarree 
• Ademhalingsstoornissen door interstitiële pneumonie
• In zeldzame gevallen ongecoördineerde motoriek

De sterfte na het spenen kan oplopen tot 6 à 10% maar soms zelfs hoger. De mortaliteit bereikt een hoogtepunt bij besmette biggen rond de leeftijd van 9 weken.

Klinische gevallen kunnen blijven voorkomen in een populatie gedurende vele maanden. Gewoonlijk bereiken ze een piek na 6 à 12 maanden en nemen dan geleidelijk af.

bovenkant pagina

Diagnose
De meeste varkensbedrijven zijn serologisch positief voor PCV2. Hierdoor is de diagnostische waarde van serologie erg klein. Het klinische syndroom (motoriek, bleekheid, ademnood, geelzucht, diarree en sterfte) wijzen in de richting van PCVD maar bevestiging ervan kan alleen op basis van pathologische bevindingen en het aantonen van het virus in de weefsels. Post mortem bevindingen geven vaak de noodzakelijke bevestiging.

Macroscopische laesies

• Een vermagerd, bleek of gelig karkas
• Zeer sterk vergrootte lymfeknopen en milt. Bij doorsnijden van de lymfeknopen is het snijvlak wit.
• Gezwollen nieren: ook hier zijn er witte stippen op het snijvlak te zien.
• Rubberachtige gevlekte longen
• In het maagdarmkanaal komen maagzweren voor ter hoogte van de maagingang. Rond de pancreas kan oedeem worden aangetroffen, de wand van de dunne darm is eerder dun, de inhoud waterig en de blinde darm ontstoken en er is een roodverkleuring van de wand van de blinde darm.

Een nier met oedeem en zichtbare witte stippen op het snijvlak

Bloedingen in het slijmvlies van de maag

Microscopische laesies
De diagnose kan worden bevestigd door de aanwezigheid van PCV2 in histologische letsels in de aangetaste organen. Immunohistochemie wordt gebruikt om PCV2 in weefsels aan te tonen. Als PCV2 kan worden aangetoond, zijn de letsels microscopisch erg karakteristiek en de diagnose specifiek.

bovenkant pagina

Behandeling
Behalve ondersteunende behandelingen, de juiste zorgen en antibiotica voor de controle van bacteriële infecties is er geen speciale behandeling voor het PCVD geassocieerde ziektesyndroom. Met speciale verzorging voor de zieke dieren bestaat de kans dat ze er door komen. Deze aanpak is niet mogelijk op grote schaal en aanhoudende hoge mortaliteit gedurende een langere periode is een normaal verschijnsel.

bovenkant pagina

Controle

• All-In/All-Out systemen zijn essentieel voor de controle.
• PCV2 is een heel resistent virus dat enkel gevoelig is voor agressieve  ontsmettingsmiddelen.
• Goed bedrijfsmanagement en omgevingsfactoren zoals ventilatie, temperatuur en vochtigheid zijn essentieel.
• Vermijd te hoge densiteit en beperk het mengen van varkens met verschillende leeftijden.
• Vroege herkenning van zieke dieren en de afzondering ervan in de ziekenboeg is belangrijk.
• Houd dieren van dezelfde leeftijdscategorieën gescheiden in aparte afdelingen en beperk mestvervoer zoveel mogelijk.
• Gebruik soliede scheidingswanden tussen de verschillende loten.
• Controleer PPV door vaccinatie met een Parvo vaccin en PRRSV door middel van een PRRSV-vaccin.
• Betrek enkel fokgelten van bedrijven zonder PCV2 historiek en pas enkel kunstmatige inseminatie toe.
• Gebruik enkel zaad van KI centra waar alle beren vrij zijn van PCV2.
• Wees aandachtig voor virusoverdracht langs materiaal, laarzen en voertuigen.
• Vaccineer tegen PCV2.

bovenkant pagina

Circovirusinfectie

Subperitoneale bloeding